RYŚ RUDY
Ryś rudy został po raz pierwszy opisany przez Schrebera w 1777 roku. Jest najmniejszym gatunkiem rysiów, chociaż niektóre osobniki mogą być większe od rysiów kanadyjskich. W odróżnieniu od kanadyjskiego kuzyna – potomka rysiów eurazjatyckich, które przedostały się około 200 tysięcy lat temu z Azji do Ameryki Północnej – pochodzi prawdopodobnie bezpośrednio od wspólnego przodka wszystkich rysiów, Lynx isiodorensis, który pierwotnie zamieszkiwał całą północną półkulę.
Zasięg występowania rysia rudego obejmuje południową Kanadę, Stany Zjednoczone oraz Meksyk. Północną granicę jego zasięgu wyznacza głębokość śniegu, gdyż gatunek ten nie jest tak dobrze przystosowany do poruszania się w głębokim śniegu jak ryś kanadyjski. Powierzchnia łap rysiów rudych jest znacznie mniejsza, gdyż nie są one tak gęsto owłosione, co sprawia, że siła nacisku ciężaru ciała na jednostkę powierzchni podeszwy jest dwukrotnie większa niż u rysiów kanadyjskich. Mimo to północna część ich zasięgu nakłada się częściowo na obszary zamieszkane przez rysie kanadyjskie. Na terenach, gdzie oba gatunki występują wspólnie, ryś rudy wypiera kanadyjskiego, ponieważ jest bardziej agresywny.
Rysie rude są dwukrotnie większe od kotów domowych, a dwukrotnie mniejsze od rysiów eurazjatyckich. Występuje u nich dość znaczny dymorfizm płciowy -samce są cięższe od samic o około 30%. Samce ważą zwykle poniżej 10 kg, a samice około 7 kg. Zupełnie wyjątkowo samce mogą osiągać ciężar 18 kg. Długość tułowia wraz z głową wynosi 62-95 cm, długość ogona – 12-19 cm; wysokość 50-60 cm.
W futrze rysiów rudych z północnych i wschodnich części zasięgu tło jest żółtawoszare, u osobników mieszkających bardziej na południe i zachód jest coraz bardziej brązowe i czerwonawe. Plamki, rozetki i pręgi są czarne lub brązowoczarne; prążki na głowie i wyraźny deseń na tylnej stronie uszu są czarne. Najwyrazistszym wzorem odznaczają się osobniki zamieszkujące stany zachodnie i południowe, a także Meksyk. Są jedynym gatunkiem rysiów, u których spotyka się osobniki melanistyczne (głównie na Florydzie) oraz albinotyczne. Czarne zakończenie ogona ograniczone jest tylko do jego strony grzbietowej. Pędzelki na szczytach uszu, mniejsze niż u innych rysiów, u niektórych osobników są ledwie widoczne. Pokrój ciała przypomina rysia eurazjatyckiego. Ciąża trwa 60-70 dni, w miocie rodzi się średnio dwoje, rzadko do sześciorga młodych, ważących przy urodzeniu 280-340 g. Ssą przez mniej więcej 4 miesiące, a stały pokarm pobierają od 9 tygodnia życia. Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku 1,5 roku. Samice mogą dojrzewać między 9 a 12 miesiącem życia, chociaż ich aktywność rozrodcza bywa opóźniona przy wysokich zagęszczeniach rysiów lub przy niedostatku pokarmu. Na ogół rozród może się odbywać o dowolnej porze roku, ale najczęściej następuje między grudniem a lipcem. Terminy porodów zmieniają się też zależnie od szerokości geograficznej i klimatu. Samice, które rozmnażały się na początku roku, mogą wydać jeszcze drugi miot pod koniec roku. Długość życia na wolności może sięgać 15 lat, a w niewoli nawet do 30.