KOT CZARNOŁAPY
Ten najmniejszy gatunek z rodziny kotów został odkryty i opisany w 1824 roku przez Wiliama Burchella, który w pobliżu dzisiejszego Kuruman w południowej Afryce otrzymał kilka skór kotów czarnołapych. Kot czarnołapy zasiedla południową Afrykę, głównie Botswanę, Namibię i Republikę Południowej Afryki.
Długość tułowia wraz z głową wynosi 40-50 cm, długość ogona 15-22 cm; wysokość około 25 cm; ciężar 0,8-1 kg. Sierść ma barwę ochry w odcieniach od ciemnego do bladego i piaskowego, część grzbietowa jest nieco ciemniejsza od brzucha. W odróżnieniu od innych kotów zamieszkujących piaszczyste pustynie, koty czarnołape mają wyraźny deseń z okrągłych brązowo-czarnych cętek biegnących rzędami wzdłuż szyi, grzbietu i brzucha. Policzki przecinają dwa prążki; dwie poprzeczne pręgi widnieją na przednich kończynach, a do pięciu – na udach. Podeszwy stóp są czarne, włosy wyrastające między opuszkami – krótsze niż u kota arabskiego; mniejsze są także uszy; zaokrąglone i z wierzchu bladobrązowe. Względnie krótki, cienki i spiczasty ogon ma czarne zakończenie, nieco wyżej znajdują się 2-3 ciemne pierścienie, a bliżej nasady u niektórych osobników można ponadto zauważyć pierścienie niepełne. Osobniki należące do podgatunku Felis nigripes thomasi z Karroo są od formy typowej nieco większe i ciemniej ubarwione. Głowa krótka, okrągła, z wyraźnym załamaniem linii profilu między czołem i nosem. Kończyny wąskie, delikatne.
Ciąża trwa 63-68 dni, w miocie rodzi się jedno do dwojga młodych, które ważą 60-84 g; ssą przez 3-4 miesiące, w wieku 12-21 miesięcy osiągają dojrzałość płciową. Maksymalna znana długość życia wynosi 13 lat.
Koty czarnołape żywią się małymi ssakami, ptakami i gadami, a ponadto owadami, zwłaszcza szarańczakami. W niewoli chętnie jadają trawę, ale na wolności tego nie obserwowano. Największymi zwierzętami, na które polują koty czarnołape, są dorównujące im wagą postrzałki (Pedetes capensis) – mogą one ważyć ok. 1,5 kg. Koty czarnołape polują też czasem na dropie, a także zjadają ich jaja. Mogą się również odżywiać padliną dużych zwierząt kopytnych. Niekiedy resztki większych ofiar przykrywają piaskiem lub trawą i powracają do nich po kilku lub kilkunastu godzinach. Po upolowaniu i schowaniu jednej zdobyczy często kontynuują polowanie, gromadząc w ten sposób zapasy na dłuższy okres. Mogą zapewne obywać się zupełnie bez wody.
Są aktywne prawie wyłącznie między zmierzchem a świtem i przez większą część nocy polują wędrując. Pokonują w tym czasie średnio 8 km. W dzień odpoczywają w norach postrzałek lub rozpadlinach skalnych. Żyją w otwartych, piaszczystych lub trawiastych środowiskach, porośniętych z rzadka krzewami i drzewami. Prowadzą samotniczy tryb życia. Ich terytoria są dość rozległe – mają powierzchnię co najmniej 13 km2. Koty tej samej płci żyjące w sąsiedztwie zajmują całkowicie odrębne terytoria. Natomiast samce i samice użytkują te same obszary.
Koty czarnołape mają bardzo donośny głos – nagrany na taśmę magnetofonową i odtworzony w zwolnionym tempie przypomina ryk tygrysa. Taki głos mają zarówno samce, jak i samice; używają go przy poszukiwaniach partnerów płciowych. Formą typową gatunku jest opisany przez Burchella kot czarnołapy z Kalahari, Felis nigripes nigripes. Na ogół jest on nieco większy i jaśniej ubarwiony. Zamieszkuje Kalahari, Oranje, Transwal, być może również południowo-zachodnią Rodezję oraz Afrykę Południowo-Zachodnią.
Wiele kotów czarnołapych ginie podczas akcji tępienia drapieżników uważanych za szkodniki, głównie szakali i kotów nubijskich. Akcje te polegają na odłowach i zakładaniu pułapek, a także na wykładaniu zatrutej padliny. Poważne niebezpieczeństwo stanowi również tępienie za pomocą środków chemicznych szarańczy, którą odżywiają się koty czarnołape. Problemem jest także nadmierny wypas bydła prowadzący do niszczenia ich środowiska i redukcji bazy pokarmowej na zamieszkanych przez nie terenach.