KOT TYBETAŃSKI
W 1889 roku w czasie ekspedycji kierowanej przez księcia Henryka Orleańskiego kupiono od handlarzy futrami pierwsze dwie skóry kotów tybetańskich. Pochodziły one zapewne z terenów położonych na wschód od Lhasy w kierunku Syczuanu. Gatunek ten nazwał i opisał w 1892 roku francuski przyrodnik Alphonse Milne–Edwards, choć pierwsza czaszka tych kotów znalazła się w rękach naukowców dopiero w 1925 roku. Dawniej sądzono, że kot tybetański jest bardzo blisko spokrewniony z chausem, ostatecznie wszakże stwierdzono, że jest on bliskim krewnym żbika. Żbiki zamieszkujące tereny wysunięte najdalej na wschód – na przykład Gobi i wyżynę Ordos – uważano nawet przez jakiś czas (niesłusznie) za identyczne z kotami tybetańskimi.
Koty tybetańskie zamieszkują przygraniczny region północno-zachodnich Chin w północnym łuku rzeki Huang-ho i na południu Gobi.
Długość tułowia wraz z głową wynosi 68-95 cm, długość ogona 29—45 cm. Dorosłe samce mogą ważyć 9, a samice 6 kg.
Koty tybetańskie są znacznie większe od żbików, ubarwione żółtawoszaro, na grzbiecie nieco ciemniej, na bokach niemal nie mają deseniu. Każdy policzek przekreślają dwa niewyraźne brązowawe prążki, dwie lub trzy zatarte poprzeczne pręgi widnieją na udach, a przez wewnętrzną stronę każdego przedramienia biegnie poprzeczna brązowawa wstęga. Uszy, z wierzchu żółtawobrązowe, zaopatrzone są na końcach w ponad dwucentymetrowej długości pędzelki. Tępo zakończony ogon ma czarny czubek, a przed nim 3 lub 4 czarniawe pierścienie. Włosowe poduszeczki na podeszwach rozwinięte są znacznie słabiej niż u kota arabskiego. Futro zimowe jest szarobrunatne z żółtawym brzuchem i odznacza się długimi włosami przewodnimi; futro letnie jest szarożółte, na stronie brzusznej białawe.
Tryb życia i biologia tego rzadkiego gatunku są jeszcze ciągle bardzo słabo poznane. W miocie rodzi się zazwyczaj dwoje-czworo kociąt, które mogą dojrzewać płciowo już w wieku 7-8 miesięcy. Wbrew angielskiej nazwie – chiński kot pustynny – gatunek ten tylko wyjątkowo zamieszkuje pustynie. Najczęściej przebywa na łąkach typu alpejskiego i obszarach porośniętych krzewami na wysokości 2800-4100 m n.p.m. Spotykano go także na stepach i skrajach lasów iglastych. Koty tybetańskie są aktywne głównie w nocy. Polują przeważnie wczesnym rankiem lub wieczorem. Dzień spędzają w norach. Tam też samice wychowują samotnie młode. Nory używane przez samice z kociętami są przeważnie głębsze i lepiej ukryte niż nory samców i mają tylko jedno wyjście. Dziewięćdziesiąt procent pokarmu kotów tybetańskich stanowią gryzonie, w tym głównie szczekuszki i norniki. Obserwowano, jak koty te nasłuchiwały głosów gryzoni w ich podziemnych tunelach, a następnie je wykopywały. Polują także na ptaki, m.in. na bażanty.
Koty tybetańskie są poważnie zagrożone, ponieważ w Chinach masowo truje się szczekuszki uważane tam za szkodniki. W ten sposób redukowana jest drastycznie dostępność ich naturalnego pokarmu. Ponadto zjadanie zatrutych szczekuszek jest przyczyną śmierci wielu kotów. Skóry kotów tybetańskich nie stanowią przedmiotu eksportu i raczej rzadko widuje się je na lokalnych rynkach.