OCELOT

OCELOT

W 1758 roku opis tego gatunku podał Karol Linneusz. Jeszcze jednak w pierwszej ćwierci XX wieku sądzono, że ocelot jest bliskim krewnym jaguara. Badania molekularne wskazują na bliskie pokrewieństwo ocelota z margajem i oncillą, a także z *kotem argentyńskim, andyjskim, pampasowym i kodkodem. Wszystkie te gatunki zalicza się na tej podstawie do tzw. linii ocelotów (natomiast jaguar należy do linii panter). Dodatkowe morfologiczne podobieństwo ocelotów i margajów sprawia, że uważa się je za gatunki „siostrzane” (tzn. takie, które ewoluowały jednocześnie, w podobnych warunkach ekologicznych). Nazwa „ocelot”, powtarzająca się w wielu językach, pochodzi z mowy Indian Nahua, od słowa „ocelotl”, znaczącego jaguar.

Długość tułowia wraz z głową wynosi 70-100 cm, długość ogona – 27-45 cm; wysokość 40-50 cm; ciężar 11-16 kg. Podobnie jak margaje, oceloty występują w Ameryce od Urugwaju po Meksyk, a także w południowym Teksasie. Dawniej żyły również w Arkansas, Arizonie i Luizjanie.

Kolor tła waha się od czerwonożółtego do łupkowoszarego; po bokach biegną 3-4 rzędy plam. Deseń podobny jest do tego, jaki zdobi margaje. Oceloty są od nich większe, bardziej krępe i mają proporcjonalnie grubsze kończyny. Deseń i budowa data są zmienne zarówno między podgatunkami, jak i w obrębie tej samej populacji. Ogon jest niezbyt długi: gdy zwierzę stoi, sięga prawie do ziemi; zdobią go ciemne pierścienie.

Samice ocelotów dojrzewają płciowo w wieku 18-23 miesięcy, ale pierwsze potomstwo mogą mieć nawet znacznie później (do 45 miesięcy). Samce dojrzewają w wieku około 30 miesięcy. Na większej części zasięgu występowania ocelotów rozmnażanie może następować o dowolnej porze roku, ale na przykład w Teksasie szczyt porodów przypada na wrzesień-październik, a w północnej Argentynie na październik-styczeń. Ciąża trwa 72-82 dni. W miocie rodzi się najczęściej jedno-dwoje, wyjątkowo troje młodych, ważących 200-270 g. W odróżnieniu od kotów domowych, które mają 4 pary sutków, oceloty mają tylko 2 pary, co wskazuje, że potencjalna liczba młodych nie może przekroczyć czterech. Futro nowo narodzonych ocelotów jest podobne do futra dorosłych, ale bardziej szare, a dolne części ich kończyn są prawie czarne. Kocięta otwierają oczy po 14 dniach, a chodzić zaczynają w wieku 3 tygodni. Stały pokarm zaczynają pobierać w 8 tygodniu życia, chociaż mleko matki mogą ssać do trzech, a nawet dziewięciu miesięcy. Kocięta stają się niezależne od matki po 12 miesiącach, ale kolejne mioty samice wydają przeważnie w odstępach dwuletnich. Oceloty mogą żyć na wolności co najmniej 10 lat, w niewoli do 20 lat.

Oceloty mogą czasami polować na tak duże zwierzęta jak jelenie (np. mazama ruda), mrówkojady, pekari lub leniwce, ale głównym składnikiem ich diety są drobne ssaki. Ponadto odżywiają się ptakami, gadami, a niekiedy nawet rybami i owadami. Jeśli upolują większą ofiarę, której nie zdołają zjeść w czasie jednego posiłku, przysypują ją ściółką i powracają do niej później. Oceloty są w mniejszym stopniu niż margaje związane ze środowiskiem typowo leśnym i oprócz tropikalnych i subtropikalnych lasów deszczowych zamieszkują również tropikalne lasy suche częściowo zrzucające liście, kolczaste zarośla, lasy namorzynowe, sawanny i sawanny bagniste. Mogą żyć na różnych wysokościach – od poziomu morza aż do prawie 4000 m n.p.m.

Samce ocelotów użytkują 2-4-krotnie większe terytoria niż samice. Wielkość terytoriów może wynosić od 2 (u samic) do 40 km2 (u samców). Oceloty nie wykorzystują swoich rewirów równomiernie. Część terytorium, gdzie spędzają najwięcej czasu, zajmuje zwykle zaledwie 30% jego powierzchni. Zazwyczaj rewiry osobników tej samej płci nie nakładają się na siebie, często jednak zdarza się, że dorosłe oceloty tolerują w obrębie swoich terytoriów dorastające, ale już niezależne kocięta. Obszary użytkowane przez samce mogą zawierać kilka terytoriów samic. Mimo iż ogólnie biorąc oceloty żyją i polują samotnie, w czasie wędrówek (po ich małych rewirach) często dochodzi do krótkotrwałych spotkań między różnymi osobnikami (szczególnie między dorosłymi i młodymi niezależnymi kotami, a także między samcami i samicami).