PANTERA MGLISTA, PANTERA SZARA

PANTERA MGLISTA, PANTERA SZARA

Gatunek ten opisany został przez Griffitha w 1821 roku. Nie określono jeszcze jednoznacznie jego miejsca w taksonomii rodziny kotów, a zatem bliższych lub dalszych pokrewieństw z innymi gatunkami. Niektórzy uważają go za formę pośrednią między wielkimi a małymi kotami. Nieznane jest przystosowawcze znaczenie niezwykle długich kłów panter mglistych, cecha ta skłania niektórych badaczy do doszukiwania się bliskiego pokrewieństwa z wymarłymi kotami szablastozębnymi. Dawniej zaliczano panterę mglistą do rodzaju Felis: jej cechy wspólne z małymi kotami to całkowicie skostniała kość gnykowa i zdolność mruczenia. Niektóre cechy wokalizacji upodabniają panterę mglistą raczej do tygrysa. Dłuższe i krótsze zawołania bywają identyczne z zawołaniami tygrysa, oba koty podobnie też parskają pojednawczo i na powitanie. Proporcje czaszki pantery mglistej wskazują na jej bliskie pokrewieństwo z dużymi kotami (Pantherinae).

Pantery mgliste występują u podnóża Himalajów od Nepalu po Asam, na Półwyspie Indochińskim, w południowych Chinach, na Sumatrze i Borneo; na Jawie nie wiadomo dlaczego dawno wyginęły, pozostawiając jedynie kopalne szczątki. Być może występują jeszcze na Tajwanie, ale po raz ostatni widziano je tam w 1983 roku.

Długość tułowia wraz z głową wynosi 60-110 cm, długość ogona – 50-90 cm; wysokość 45-65 cm; ciężar 11-20 kg. Futro jest krótkowłose, o ubarwieniu tła intensywnie żółtoczerwonym do żółtoszarego. Ciemnobrązowe lub czarne pręgi obejmują prawie kwadratowe bądź rombowate pola o wnętrzu nieco ciemniejszym od tła. Na każdym boku widnieje po 4-8 takich figur, zazwyczaj zarysowanych czysto, ale u niektórych osobników nieco zatartych. Deseń ten jest nieomal identyczny z deseniem kota marmurkowego. Oblicze i szyję znaczą czarne pasy, na nogach widoczne są poza tym ciemne różnokształtne plamy, a ogon jest poprzecznie paskowany (u kotów marmurkowych te okolice są delikatnie cętkowane lub pozbawione deseniu). Kończyny są niewysokie, krzepkie, o szerokich podeszwach; kły, pazury i ogon uderzająco długie. U osobników młodocianych duże desenie nie występują.

Ciąża trwa około 90 dni, w miocie rodzi się dwoje-czworo młodych, które ważą 140-170 g. Ssą przez mniej więcej 5 miesięcy. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 26 miesięcy; długość życia może przekraczać 17 lat.

Pokarm panter mglistych stanowią głównie różne gatunki małp, ptaki oraz drobne ssaki. Rzadziej odżywiają się one większymi zwierzętami, takimi jak jeżozwierze, jelenie (np. mundżaki) i świnie brodate.

O życiu panter mglistych na wolności wiadomo bardzo mało. Są to zwierzęta, które wyjątkowo trudno jest zaobserwować. Źródłem jedynych potwierdzonych naukowo informacji są obserwacje trzech osobników (dwóch z Tajlandii i jednego z Nepalu), które śledzono przez dość krótki okres za pomocą nadajników radiowych. Badania te po raz kolejny obaliły mit o nadrzewnym trybie życia kotów (porównaj kodkod, kot argentyński, kot bengalski, margaj). Choć pantery mgliste, podobnie jak margaje, wykazują wręcz akrobatyczne umiejętności, łącznie ze schodzeniem po pniu głową w dół i wspinaniem się po horyzontalnych gałęziach grzbietem do dołu, badania wykazały, że przemieszczają się one wyłącznie po ziemi. Niewątpliwie zdolności chodzenia po drzewach wykorzystują w czasie polowania na małpy, jak i podczas ucieczki przed większymi drapieżnikami. Chętnie też odpoczywają i śpią na drzewach.

Dwa spośród badanych osobników (samiec i samica) poruszały się po terytoriach obejmujących ponad 30 km , a więc dość rozległych, zwłaszcza w porównaniu z terytoriami lampartów, które w tych samych warunkach użytkowały rewiry dwukrotnie mniejsze. Aktywne były o różnych porach doby, ale większa część aktywności (około 60%) przypadała na noc. Przeważnie w południe, ale również po północy przez prawie trzy godziny pantery były nieaktywne. Odległość mierzona w linii prostej między radiowymi lokalizacjami panter co 24 godziny wynosiła średnio tylko około 1 km. Trasa, jaką rzeczywiście pokonywały między tymi punktami, musiała być jednak z pewnością znacznie dłuższa. Obie pantery użytkowały częściowo ten sam obszar, ale razem obserwowano je tylko wówczas, gdy samica była w rui. Ta i kilka innych sporadycznych obserwacji prowadzą do wniosku, że tryb życia panter mglistych nie różni się od trybu życia innych kotów.

Pantery mgliste są ściśle związane ze środowiskiem leśnym, głównie z pierwotnymi tropikalnymi lasami deszczowymi. Żyją też w suchych lasach tropikalnych i lasach namorzynowych. Z powodu tej ścisłej specjalizacji siedliskowej ich los zależy w pierwszym rzędzie od tempa kurczenia się tych lasów. Mimo wprowadzenia całkowitej ochrony panter mglistych na prawie całym obszarze ich występowania są one nadal nielegalnie zabijane. Przedmiotem handlu na rynkach azjatyckich są nie tylko ich skóry, ale też kły oraz kości używane w tradycyjnej medycynie. Mięso panter mglistych, podobnie jak wielu innych chronionych zwierząt, jest serwowane jako przysmak w wielu restauracjach w Chinach i Tajlandii.