Nieprzeciętna rasa kota
Ojczyzną tego niezwykłego kota jest Kanada. Pierwszy przedstawiciel tej rasy urodził się w Toronto. Na początku lat 70. XX wieku w Holandii (przy współpracy Stanów Zjednoczonych i Kanady) rozpoczęto programy hodowlane nowej rasy. W 1985 roku Sfinksa uznała TICA (The International Cat Association), natomiast w roku 1998 CFA (Cat Fanciers’ Association).W lutym 1998 roku rasę zaakceptowało amerykańskie stowarzyszenie felinologiczne CFA (The Cat Fanciers’ Association). Jako ostatnia, bo w 2002 roku, rasę zarejestrowała FIFe (FIFe (Fédération Internationale Féline, największa na świecie Międzynarodowa Federacja Felinologiczna)
Ciekawostką może być fakt, że koty tej rasy szczególnie upodobały sobie gwiazdy. Sfinks był kotem doktora Zło w filmie Austin Powers i kotem Rachel z serialu „Przyjaciele” oraz wystąpił w teledysku „Bad Romance” Lady Gagi.
Wygląd i typ sylwetki
Sfinks jest rasą bezwłosą, jednak dopuszcza się krótkie włoski na uszach, nosie, pyszczku, stopach, ogonie, a u samców na jądrach. Jego skóra jest ciepła, delikatna i miękka w dotyku. Przypomina pokrytą meszkiem brzoskwinię. Może mieć rożne barwy: czekoladową, cynamonową, kremową, liliową, niebieską, płową lub rudą. Może być w jednym kolorze, z dodatkiem bieli bądź w umaszczeniu aguti, point i tabby point. Zamiast włosów na jego ciele możemy zobaczyć fałdki i zmarszczki, szczególnie w okolicach barków, stawów tylnych kończyn oraz szyi i głowy. Co ciekawe im więcej zmarszczek na jego kocim ciele, tym więcej jest warty, jeśli chodzi o hodowlę. Kot jest średniej wielkości, jednak ma bardzo dobrze zbudowane ciało z szerszą, dobrze wysklepioną klatką piersiową. Kocury ważą do siedmiu kilogramów, a kocice są tradycyjnie lżejsze i ważą do czterech kilogramów. Jego kości mają mocną budowę. Nieco śmieszny może być brzuszek naszego pupila, który jest wypukły i może sprawiać wrażenie, że kot jest ciągle najedzony. Ma długie, umięśnione nogi i ogon, który dodatkowo jest giętki i zwęża się ku końcowi. Nogi zakończone są owalnymi łapkami ze szczupłymi i długimi palcami. Głowa jest bardziej dłuższa niż szersza, w kształcie zmodyfikowanego klina. Została osadzona na mocnej i umięśnionej szyi. Ponadto cechami charakterystycznymi są duże uszy, które odstają, skośne oczy, mocno zarysowany, średniej długości nos z silnym zagłębieniem u nasady i wystające kości policzkowe. Można dodać, że jego uszy przypominają bardziej uszy nietoperza niż kota. Zielony bądź orzechowy kolor tęczówki współgra z kolorem skóry. Sfinks nie ma rzęs, ani wąsów.
Cechami dyskwalifikującymi jest prosty profil, wąska głowa lub brak na niej zmarszczek. Kot jest również dyskwalifikowany, gdy stwierdzi się, że usuwano mu włosy lub, że został skrzyżowany z Devon rexem.
Charakter u usposobienie
Sfinks zdecydowanie nie jest kotem dla kogoś, kogo często nie ma w domu i kto nie ma ochoty poświęcać mu czasu i uczucia. Psychika tego kota może się zmieniać na niekorzyść, jeśli ma ograniczony kontakt z właścicielem. Jeśli poświęcamy mu czas, możemy liczyć na niezwykłego przyjaciela, kota oddanego i silnie z nami związanego. Sfinks wprost uwielbia, gdy się go głaska. Każdej nocy śpi z opiekunem w łóżku i chętnie przebywa na jego kolanach. Nie jest hałaśliwy, jednak dosyć „gadatliwy”. W charakterystyczny dla siebie sposób miauczy i wydaje inne dźwięki. Może być dosyć uciążliwy, często będzie się domagał naszej uwagi. Na szczęście dobrze znosi podróże oraz noclegi w innych miejscach (pod warunkiem, że będzie z nim właściciel), podczas których jest spokojny i odważny. Należy dodać, że jest uznawany za najbardziej inteligentną ze wszystkich kocich ras. Może mieszkać z innymi czworonogami.
Zdrowie i pielęgnacja
Na szczęście pielęgnacja kota tej rasy nie wymaga od nas zbyt wiele czasu i energii. Na ciele kota możemy zobaczyć brunatną wydzielinę – łój skórny, a inaczej sebum. Dzięki niemu skóra Sfinksa jest nawilżona i miękka w dotyku. Wystarczy, że raz na dwa lub trzy tygodnie wykąpiemy kota z pomocą szamponu dla niemowląt. Pamiętajmy, że ta rasa należy do ciepłolubnych, więc woda powinna mieć mniej więcej 36 stopni Celsjusza. Codziennie należy także przetrzeć jego skórę nawilżanymi chusteczkami. Jeśli kot jest narażony na działanie promieni słonecznych należy smarować go kremami z wysokim filtrem (30-50 SPF). Sfinks nie ma rzęs, więc aby naturalnie nawilżać swoje oczy wydziela więcej łez, które są też nieco gęstsze niż można zaobserwować u innych kotów. Jeśli w kącikach oczy zgromadzi się ich za dużo delikatnie przetrzyjmy je za pomocą wacika kosmetycznego. Poza tym kot radzi sobie sam mając najczęściej lekko przymknięte oczka, aby chronić je przed zanieczyszczeniami. Sprawdzajmy też uszy kota, ponieważ gromadzi się w nich woskowina, która jest naturalną barierą ochronną. Od czasu do czasu możemy ją usunąć za pomocą wacika nasączonego specjalnymi weterynaryjnymi preparatami bądź zwykłą, ciepłą wodą. Aby Sfinks utrzymał prawidłową temperaturę ciała (co ze względu na brak włosów oraz dużą aktywność jest trudniejsze) należy karmić go wysokokalorycznym jedzeniem. Pokarm musi być urozmaicony. Podawajmy mu zarówno mięso gotowane, parzone, jak i surowe: wołowe, drobiowe i cielęce. Do diety warto też włączyć rybę, jogurty i biały ser. Koty tej rasy najczęściej mają spory apetyt, więc musimy uważać na jego dietę.
Niestety Sfinksy (najczęściej białe z niebieskimi oczami) mogą cierpieć na alergię pokarmową. Może się to objawiać wymiotami bądź biegunką. Jeśli zaobserwujemy coś takiego, musimy udać się do lekarza weterynarza, który rozpocznie leczenie wspierane odpowiednio dobraną dietą. Sfinksy mają obniżoną odporność immunologiczną. Mogą cierpieć na choroby górnych dróg oddechowych. Są bardziej narażone na podrażnienia oczu. Źle reagują na znieczulenia ogólne, a szczególnie na grupę alfa 2 –agonistów. Podczas trwania operacji, ale także po niej może u nich wystąpić hipotermia lub hipoglikemia. Przed operacją (od sześciu do ośmiu godzin) nie powinniśmy mu podawać nic do jedzenia.
Rasa może cierpieć na HCM, czyli kardiomiopatię przerostową (dysfunkcję mięśnia sercowego), która jest powodowana przerostem ściany serca. Niestety ta choroba jest dziedziczna, a więc należy badać koty od małego, co roku, aż do ukończenia ósmego roku życia. Koty, u których stwierdzono alergię pokarmową, bądź kardiomiopatię nie powinny być kotami hodowlanymi. Sfinksy mogą cierpię na nadżerkę odontoklastyczną (FORL – Feline Odontoclastic Resorptive Lesion lub obecnie DR – Dental Resorption), czyli bardzo bolesne problemy z zębami i dziąsłami. Aby temu zapobiec należy regularnie czyścić zęby kota z pomocą specjalistycznej pasty. Kotki bardzo ciężko znoszą ciążę i poród. Część kociąt umiera w łonie matki. Ważna jest pomoc weterynarza podczas porodu.
Niestety Sfinksie mamy nie są zbyt opiekuńcze. Jeśli odpowiednio zaopiekujemy się kotem, zapewnimy mu bezpieczne zaplecze do zabaw oraz dobrze zbilansowaną dietę, może dożyć piętnastu lat. Znany jest jednak przypadek hybrydy Sfinksa z rexem dewońskim, który przeżył trzydzieści lat!